هرمان هسه

سیذارتا یعنی جوینده. یعنی کسی که به هدف خویش رسیده است. هرمان هسه در داستان‌‌‌‌‌‌هایش به معرفت‌‌‌‌‌‌شناسی، خودشناسی، و قدرت درونی انسان‌‌‌‌‌‌ها می‌‌‌‌‌‌پردازد. همان‌‌‌‌‌‌گونه که در رمان «دمیان» به‌‌‌‌‌‌نوعی از فلسفه‌‌‌‌‌‌ی زندگی و اسرار درونی انسانی پرداخته، سیذارتا را نیز با همین هدف نگارش کرده است.
سیذارتا می‌‌‌‌‌‌خواهد بگوید؛ راه را در شناخت خویشتن، خود انسان باید پیدا کند، و هر کسی راهش جداست. راه سیذارتا برای یافتن خوبشتنِ خویش از خانه پدرى تا رود است؛ یعنى سمبل طبیعت. هیچ نوع فضیلت خاصی در آن نیست. تنها هماهنگى جزء با کل، با تمامیت و با وحدت است.
سیذارتا خانه پدری را در جست‌وجوی حقیقت نابی كه در بطن زندگی جریان دارد با همراهی دوستش «گوویندا» ترك می‌گوید. ابتدا در جنگلی از «شمنان» خردمند درس‌های ریاضت و روزه و رهایی كامل از خویش را فرامی‌گیرد؛ درس‌هایی كه باید او را به نیروانا ببرد.
اما این آموزش چندان در سیذارتا كارگر نمی‌افتد و چنان نیست كه به روح او آرامش بخشد. در همین احوال، با مردی روبه‌رو می‌شود كه چهره‌ای درخشان و صاف دارد. مرد با شكوهی كه «بودا» نامیده می‌شود. او به محض دیدن مرد درمی یابد كه این مرد همان كسی است كه می‌تواند او را به خرد ناب برساند. بودا هیچ آیینی را به آن دو نمی‌آموزد. بلكه از سیذارتا می‌خواهد كه خود را از هر جهان‌بینی از پیش داشته رها كند و به تجربه اندوزی بپردازد. تجربه‌ها را آغاز كند و با زندگی پیش پا افتاده درآمیزد تا بتواند از آن فراتر رود. بنا به توصیه‌‌‌‌‌‌ها، سیذارتا جنگل را رها می‌كند تا مانند مردم عادی زندگی كند. در این راه با دختر زیبایی به نام كامالا و شریك آینده‌اش كاماسوامی تاجرآشنا می‌شود.
زمانی كه به نظر می‌آید جلوه‌های تمدن زندگی او را در خطر انداخته است و هنگامی كه چند قدمی با مرگ فاصله ندارد خرد ناب بر او آشكار می‌شود، و به كناره رود پناه می‌برد؛ رودی كه نماد نهایت است و نماد آرامشی كه به كمال یافتگان، به آنان كه هرگونه جست‌وجوی منافع خاص را ترك گفته اند، ارزانی می‌شود.
هسه خواسته است كه در برابر سیذارتا، تمدن غرب یا انسان معاصر را در شخصیت همراه او، گوویندا، بنمایاند كه در مقابل ارزش‌های معنوی بی‌تفاوت است و آنچه می‌بیند فنونی است كه باید از راه روش‌های عقلانی به دست آورد. انسانی كه حاضر نیست بهایی بابت آن چه به دست می‌آورد بپردازد و به سرنوشتی مانند گوویندا مبتلا می‌شود و در جای خود باقی می‌ماند.

شنیدن و خواندن رمان سیدارتا برای تمام کسانی که در جستجوی حقیقت و شناخت خویش هستند، سودمند است.