شیراز – ایران
۸ اردیبهشت ۱۳۰۰ – ۱۸ اسفند ۱۳۹۰

مجموعه داستان

آتش خاموش /شهری چون بهشت /به کی سلام کنم /از پرنده‌های مهاجر بپرس

رمان‌ها
سووشون /سه‌گانهٔ سیمین /جزیره سرگردانی /ساربان سرگردان /کوه سرگردان /جایگاه زن در آثار

ترجمه‌ها
سرباز شکلاتی (جرج برنارد شاو) /دشمنان (آنتوان چخوف) /تیفوس آنتوان چخوف، چند خاطره از چخوف (ماکسیم گورکی) /هترین داستان‌های چخوف (آنتوان چخوف) /بئاتریس ( آرتور شنیتسلر) /ک‍م‍دی ان‍س‍ان‍ی، ی‍ا، پ‍ی‍ک م‍رگ و زن‍دگ‍ی‌ (ویلیام سارویان) /ه‍م‍راه آف‍ت‍اب: اف‍س‍ان‍ه‌ه‍ا و داس‍ت‍ان‌های م‍ل‍ی ک‍ش‍ور م‍ا ( گ‍ردآورن‍ده ه‍ارول‍د ک‍ورل‍ن‍در) /داغ ننگ (ناتانیل هاثورن) /باغ آلبالو (آنتوان چخوف) /بنال وطن (آلن پیتون) /چهل طوطی (ترجمه و تحریر سیمین دانشور و جلال آل /احمد، با طرح‌هایی از اردشیر محصص) /ماه عسل آفتابی (مجموعه داستان) (ریونوسوکه آکوتاگاوا) /راز م‍وف‍ق زی‍س‍ت‍ن‌ (دی‍ل ک‍ارن‍گ‍ی)
آثار غیرداستانی
غروب جلال /شاهکارهای فرش ایران /راهنمای صنایع ایران /ذن بودیسم /مبانی استتیک

---

سیمین دانشور، مترجم و نویسنده مشهور ایرانی است، او در هشت اردیبهشت سال ۱۳۰۰ در شهر شیراز دیده به جهان گشود. از پرفروش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین آثار او می‌توان به رمان «سووشون» اشاره کرد که به پانزده زبان مختلف ترجمه شده است، سیمین دانشور به داشتن نثری ساده و روان شناخته می‌شود. این مترجم شناخته شده به زبان انگلیسی تسلط فراوانی داشته است.
سیمین دانشور در خانواده‌ای که به طبقه ممتاز اجتماعی تعلق داشت به دنیا آمد. مادرش قمرالسلطنه حکمت، نقاشی زبردست و مدیر یک هنرستان و پدرش محمدعلی دانشور، پزشکی حاذق و مشهور بود. سیمین دوره دبستان خود را در مدرسه ممتاز مهرآیین گذراند، او از همان کودکی به ادبیات و داستان علاقه زیادی داشت و خیلی زود با آثار کلاسیک فارسی و اشعار حافظ و سعدی آشنا شد. سیمین علاقه زیادی به سفرنامه ناصرخسرو و تاریخ بیهقی داشت. از سوی دیگر پدر سیمین با صاحبان دو کتاب‌فروشی معتبر شیراز دوستی دیرینه داشت و آن‌ها کتاب‌های تازه چاپ‌شده‌شان را به محمدعلی دانشور هدیه می‌دادند.
اولین مقاله سیمین، «زمستان بی‌شباهت به زندگی ما نیست» نام دارد که در شانزده سالگی او نوشته شده است. در سال ۱۳۱۸ سیمین دانشور در رشته زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه تهران مشغول به تحصیل شد.
سیمین در دانشگاه تهران شاگرد استادانی نظیر ملک الشعرای بهار، علی اصغر حکمت، نصرالله فلسفی، احمد بهمنیار و لطفعلی صورتگر بود. او در سال ۱۳۲۸ با مدرک دکترای ادبیات فارسی از دانشگاه تهران فارغ التحصیل شد. رساله او «علم الجمال و جلال در ادبیات فارسی تا قرن هفتم» نام داشت، استاد راهنمای اولیه او «فاطمه سیاح» بود اما به علت فوت نابهنگام او، بدیع الزمان فروزانفر جایگزینش شد. سیمین در این دوران، کتاب سرباز شکلاتی، اثر جرج برنارد شاو را ترجمه کرد.
پدر سیمین در سال ۱۳۲۰ فوت کرد و به همین دلیل مادرش از شیراز به تهران آمد، با وجود وضع مالی مساعد خانواده، سیمین تصمیم گرفت که کار کند. او در همان سال به عنوان معاون اداره تبلیغات خارجی در رادیو تهران استخدام شد، احمد شاملو و علی اکبر کسمایی از همکاران رادیویی او بودند. سیمین احساس کرد که این کار با روحیاتش سازگار نیست و دو سال بعد از رادیو استعفا داد و با اسم مستعار «شیرازی بی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نام» به نوشتن مقاله و ترجمه برای نشریات مختلف مشغول گردید. مرتضی کیوان از او خواست تا یادداشت‌ها و داستان‌های پراکنده‌اش را جمع‌آوری کند. در سال ۱۳۲۷ اولین کتاب خود را شامل شانزده داستان کوتاه بود به نام «آتش خاموش» منتشر کرد. آتش خاموش نخستین مجموعه داستانی‌ای بود که به قلم یک نویسنده زن ایرانی منتشر می‌شد.
سیمین دانشور در شهریور سال ۱۳۳۱ بورس تحصیلی دانشگاه استنفورد آمریکا را از طریق موسسه فولبرایت دریافت می‌کند و به ایالات متحده برای تحصیل در رشته زیبایی‌شناسی می‌رود. او در دانشگاه استنفورد نزد والاس استگنز، داستان‌نویسی را می‌آموزد و به گفته خودش در نوشتن داستان تحت تاثیر سبک نوشتای والاس قرار گرفته است. در این سفر سه ساله جلال همسرش را همراهی نمی‌کند. نامه‌های رد و بدل شده در بین این دو بعدها در کتابی به نام «نامه‌های سیمین دانشور و جلال آل احمد» به وسیله انتشارات نیلوفر چاپ می‌شود. سیمین در هنگام تحصیلش در دانشگاه استنفورد علاوه بر نوشتن دو داستان کوتاه به زبان انگلیسی، کتاب‌هایی نظیر باغ آلبالو، رمان بئاتریس اثر آرتور شنیتسلر، دشمنان چخوف و رمز موفق زیستن نوشته دیل کارنگی را به فارسی ترجمه می‌کند. او سه سال پس از تحصیل در دانشگاه استنفورد به ایران بازمی‌گردد.
سیمین پس از بازگشت به ایران به کار تدریس در دانشگاه تهران مشغول می‌شود اما به دلیل فشارهای ساواک به عنوان هیات علمی استخدام نمی‌شود. علاوه بر این او در مدارس گوناگونی نیز به عنوان معلم به دانش‌آموزان درس می‌دهد. سیمین به مدت بیست سال در دانشگاه به تدریس ادامه می‌دهد. از دیگر فعالیت‌های سیمین دانشور پذیرش مدیریت نشریه نقش و نگار را می‌پذیرد. و در این مدت کمدی الهی سارویان، همراه آفتاب و داغ ننگ ناتانیل را به فارسی ترجمه می‌کند. در سال ۱۳۴۰ دومین مجموعه داستان سیمین که شهری چون بهشت نام دارد، منتشر می‌شود. این مجموعه شامل ده داستان کوتاه است.
در سال ۱۳۴۷ کانون نویسندگان ایران به طور رسمی فعالیتش را آغاز می‌کند. این کانون از نویسندگانی دگراندیش تشکیل شده است. در هیات موسس آن نام‌های هوشنگ گلشیری، رضا براهنی، جلال آل احمد و سیمین دانشور به چشم می‌خورند. بسیاری از این نویسندگان از سانسور و سرکوب و فشارهای ساواک رنج می‌برند و با تاسیس این نهاد صنفی به دنبال آن هستند تا بتوانند در برابر این فشارها بایستند.
در سال ۱۳۴۸ رمان سووشون که در زمره پرفروش ترین آثار ادبی فارسی معاصر است، موجب شگفتی و استقبال منتقدان شد. این رمان درون‌مایه‌ای سیاسی دارد و در آن به ستیز با قدرتمندان و صاحبان ثروت و سرنوشت مملو از سختی دهقانان و کارگران اشاره می‌شود. منتقدان سووشون را مهم ترین اثر سیمین دانشور می‌دانند.
دو ماه پس از انتشار این کتاب مرگ جلال رخ می‌دهد و زندگی بیست ساله سیمین و جلال آل احمد با مرگ نابه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هنگام او به پایان می‌رسد.
سیمین سیزده سال پس از فوت همسرش در سال ۱۳۶۱ کتابی به نام «غروب جلال» را منتشر می‌کند. بخش اول کتاب شوهرم جلال نام دارد. او این بخش را در سال ۱۳۴۱ و در زمان حیات همسرش نوشته است و در آن به جنبه‌های مختلف زندگی جلال می‌پردازد. بخش دوم این کتاب روایت‌گر روز درگذشت جلال از زبان سیمین است.
سیمین دانشور به واسطه عضویت در کانون نویسندگان ایران و همسرش با فعالیت سیاسی بیگانه نبود و از مخالفان نظام سلطنتی محسوب می‌شد. بسیاری از دوستان و نویسندگان هم‌دوره‌ای او باور دارند که سیمین افکار معتدل و آزادی‌خواهانه‌ای داشت و شخصیتی وابسته نداشت. مقاله سیمین دانشور درباره حجاب در نوزده اسفند سال ۱۳۵۷ در روزنامه کیهان یکی از بحث‌انگیزترین کارهای او محسوب می‌شود. البته با گذر زمان نظر سیمین دانشور دستخوش تغییراتی اساسی می‌شود.
از سیمین دانشور بیش از ۱۰ ترجمه ممتاز باقی مانده است که می‌توان در بین آن‌ها به چهل طوطی، ماه عسل آفتابی و کتاب دشمنان چخوف اشاره کرد.
«سه گانه سیمین»، رمانی مشتمل بر سه جلد است جلد اول و دوم آن به ترتیب «جزیره سرگردانی» و «ساربان سرگردان» نام دارند. شخصیت‌های اصلی این داستان‌ها مراد و سلیم هستند که اولی چپگرا است و دومی گرایش‌های مذهبی دارد. رمان ساربان سرگردان در فضای اوایل انقلاب اتفاق می‌افتد و با شروع جنگ ایران و عراق و اعزام مراد به جبهه به پایان می‌رسد. سومین رمان این مجموعه «کوه سرگردان» نام دارد که هنوز منتشر نشده است.
«شهری چون بهشت»، «به کی سلام کنم» و «انتخاب» از دیگر مجموعه‌های داستانی سیمین دانشور هستند. به کی سلام کنم از داستان‌هایی تشکیل شده است که بیشتر مضمون سیاسی دارند و به فضای دهه پنجاه و اختناق حاکم بر آن دوران می‌پردازند. «از پرنده‌های مهاجر بپرس» در سال ۱۳۷۶ منتشر شد. این داستان‌ها مضامینی مربوط به انقلاب و جنگ دارند
سیمین دانشور در اواخر عمر خود از بیماری‌های مختلفی رنج می‌برد و نهایتا در ۱۸ اسفند سال ۱۳۹۰ بر اثر کهولت سن و ابتلا به بیماری آنفولانزا در ۹۰ سالگی دیده از جهان فرو بست.