داستان کوتاه «قضيه خرِ دجال» نوشته‌ صادق هدايت داستانی است كه در فُرم تمثيل اجتماعی نوشته شده است. موضوع داستان گله گوسفندی است (نشانگر ايرانی‌ها) كه تنبان به پا می‌كنند و روزگارشان را در كشور «خر در چمن» (ايران) می‌گذرانند. گوسفندان تا زمانی كه علف برای چريدن و نشخوار داشته باشند، راضی و خشنودند. گله‌ گوسفند سرگرم نشخوارند و از طرف شغال‌ها (روس‌ها) تهديد می‌شوند. شغال‌ها وانمود می­‌كنند از سرزمين گوسفندها در مقابل روباه‌ها (انگليسي‌ها) محافظت می‌كنند. در داستان دو شخصیت «دوال‌پای لندهور» و «كفتار» تمثیل‌هایی از رضاشاه و سيدضيا هستند. اين داستان به رفتار دوگانه‌ مردم ایران در برابر پدیده‌های قدرت و سنت در دوران ظهور و سقوط رضاشاه می‌پردازد.