داستان نبرد «گردآفرید» و سهراب یکی از زیباترین داستان‌های شاهنامه است. این فقط داستان گردآفرید نیست، بلکه درخلال آن داستان‌های دیگر از زنان مشهور شاهنامه نیز نقل می‌شود.

«سهراب» جوانی دلاور است که با تحریک «افراسیاب»، از توران به ایران حمله می‌کند تا به دربار «کیخسرو» برود و پادشاهی را از او بگیرد. او به «سپیددژ» می‌‌رسد و در آنجا با رزم‌‌آوران ایرانی می‌‌جنگد و پسر «کژدهم» (که صاحب قلعه سپددژ است) را اسیر می‌‌‌کند. در این میان گردآفرید، دختر کژدهم، به جنگ سهراب می‌رود و با دلاوری می‌جنگد. سهراب وقتی درمی‌یابد که طرف مقابلش یک زن است، با او از درِ آشتی در‌‌می‌آید و به دعوت پدر گردآفرید، به عنوان مهمان، به قصر می‌‌رود. در آنجا پدر گردآفرید از او می‌‌‌خواهد که سهراب را سرگرم کند تا پیکی که برای کسب تکلیف درباره‌‌ وی به دربار کیخسرو فرستاده بازگردد و تکلیف سهراب مشخص شود.

گردآفرید شروع به داستان‌‌‌گویی می‌‌کند و داستان «پوراندخت» و «فرود» و داستان «شهناز»، دختر جمشید، و «ضحاک» را از ایران باستان برای او تعریف می‌‌‌کند، تا جایی که سهراب مجذوب گردآفرید می‌‌شود و تصمیم می‌‌گیرد با او ازدواج کند؛ اما گردآفرید نمی‌‌پذیرد.

از دربار کیخسرو فرمان می‌‌رسد که پدر گردآفرید سهراب را بکشد، اما سهراب از این توطئه جان سالم به درمی‌‌برد.