«وَرْقه» و «گُلشاه» نام دو دلداده است که طی فراز و نشیب­‌ها و اتفاقات گوناگون در پیچ و تاب روزگار، در راه عشق خویش استوار می‌­مانند…

«وَرْقه و گُلشاه» از نخستین منظومه‌های داستانی فارسی در سده چهارم و اوایل سده پنجم هجری است. «عَیّوقی» داستان ورقه و گلشاه را از داستان‌های عربی گرفته‌ بود. سرچشمه این داستان را با سرچشمه عربی داستان «لیلی و مجنونِ نظامی» یکی دانسته‌اند.

منظومه «وَرْقه و گُل‌شاهِ عَیّوقی» داستان دلدادگی عاشق و معشوق است و با زبانی ساده و بی‌پیرایه بیان شده است. عَیّوقی از شاعران پارسی‌گوی دربار «سلطان محمود غزنوی» بود. او به‌ خاطر سرودن منظومه عشقی وَرْقه و گُلشاه معروف است؛ ولی از چندوچون زندگی او آگاهی زیادی در دست نیست. او مثنوی دیگری در بَحر رَمَل مُسَدَس و قصایدی نیز داشته‌ است.

طبق نوشتهٔ خود عَیّوقی، این داستان بر اساس قصه «عروه و عفرا» است که طی ماجراهایی بس شگفت و غم‌انگیز به وصال هم نمی‌رسند؛ اما عیوقی انتهای داستان را تغییر داده است و با معجزه پیامبر (ص) و لطف الهی، آن دو را دوباره زنده می‌گرداند.