بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۲۰ شمسی، محمدرضا پهلوی، یک دوره‌ی استبداد دیکتاتوری ۲۵ ساله را با حمایت آمریکا در کشور آغاز کرد.
با وجود همکاری ارتش و شهربانی برای ایجاد امنیت و حفظ ثبات پایه‌های رژیم، هنوز رابطه‌ای منسجم و سازمان‌‌‌‌‌‌‌‌یافته بین سازمان‌های ضد مردمی و سرکوب‌گر به وجود نیامده بود؛ از این‌‌‌‌‌‌‌‌‌رو وجود تشکیلاتی منسجم ضروری به نظر می‌رسید.
«ساواک»، یا همان «سازمان اطلاعات و امنیت کشور»، مهم‌‌‌‌‌‌‌‌ترین نهاد امنیتی و اطلاعاتی بود که آمریکا آن را در سال ۱۳۳۵ تأسیس کرد و پس از تصویب قانون آن در مجلس سنا و مجلس شورای ملّی، کار خود را رسماً از ۱۳۳۶ آغاز کرد.
علاوه بر ساواک، واحدهای پلیسیِ شهربانی، گارد شاهنشاهی، ژاندارمری و نیز واحدهای اطلاعاتی و سرّی رکن دوم ارتش، بازرسی شاهنشاهی و دفتر ویژه‌ی اطلاعات، وظیفه‌ی حفظ امنیت در قلمرو و حکومت شاهنشاهی ایرانی را برعهده داشتند.
ماجرای «مرثیه‌ای برای رفتگان» در اواخر رژیم شاهنشاهی رخ می‌دهد؛ در جایی که «کمال» و «منیره» نگران حال داماد و دخترشان، طاهره‌، هستند. طاهره گرفتار ساواک شده است و خانواده از حال وی بی‌خبرند…