
از سی مرغ تا سیمرغ/جلد اول















«منطِقُالطَّیِّر» یا «مقاماتالطیور» منظومهای است از عطار نیشابوری که به زبان فارسی و در قالب مثنوی (بحر رمل مسدس مقصور) سروده شده است.
این مثنوی را معمولاً بین ۴۳۰۰ تا ۴۶۰۰ بیت دانستهاند و از مثنویهای تمثیلی عرفان اسلامی بهشمار میآید.
مراحل و منازل پوییدن و جُستن عرفان، یعنی شناختن رازهای هستی در منطقالطّیر عطار، هفت منزل است. او این هفت منزل را «هفت وادی» یا «هفت شهر عشق» مینامد.
منطقالطیر در عربی یعنی زبان مرغان. این تعبیر در قرآن (سوره نمل، آیه ۱۶) به کار رفته است. عطار در آثار خود از این کتاب با نامهای مقامات طیور و منطقالطیر یاد کردهاست. همچنین در پایان همین کتاب میفرماید:
ختم شد بر تو چو بر خورشید نور / منطقالطیر و مقامات طیور
منظور عطار از نامگذاری این اثر، مقام جویندگان حقیقت است. عطار خود اینگونه پرده از این راز برمیدارد:
من زبان و نطق مرغان سربهسر / با تو گفتم فهم کن ای بیخبر
در میان عاشقان مرغان درند / کز قفس پیش از اجل درمیپرند
جمله را شرح و بیانی دیگر است / زانکه مرغان را زبانی دیگر است
پیش سیمرغ آن کسی اکسیر ساخت / کو زبان جمله مرغان شناخت