«افسانه کوراوغلو» برگرفته از اپرای «کوراوغلو» اثر «عزیز حاج بیگف» است و در آن زندگی پسر جوانی به نام «روشن» روایت می‌شود که علیه ظلم و ستم خان قیام می‌کند و نام کوراوغلو را برای خود برمی‌گزیند. او عاشق دختری به نام نگار است.

«روشن» جوانی است که پدرش -عالی بیگ- مسئولیت نگهداری و مراقبت از اسب‌های خان را برعهده دارد. روشن اسبی به نام «گرات» دارد. از آنجا که مراتع اطراف به دست مزدوران خان لگدکوب شده و بی‌حاصل است، روشن از پدرش اجازه می‌خواهد تا اسب‌ها را برای چرا به چراگاه‌های آن سوی «چنلیبل» ببرد. عالی بیگ از این بیم دارد که رمه خان توسط کوه‌نشینان چنلیبل ربوده شود، اما روشن پدرش را مطمئن می‌کند که چنین نخواهد شد.

ازطرفی حمزه بیگ به خان خبر می‌دهد که «نعمت پاشا»، برای سرکشی به ملک خود، به آنجا می­آید. خان تصمیم می­گیرد برای خشنودی نعمت پاشا یکی از بهترین اسب‌های رمه‌اش را به او هدیه دهد.

نگار، دختری که برای روشن نشان شده و خدمتکار سرای خان است، با شنیدن این خبر به سراغ برادرش -عیوض- می‌رود تا از طریق او این خبر را به روشن برساند و مانع رفتن او به چنلیبل شود.