داستان این کتاب درباره دو ارباب روسی است که نام کوچک هر دو «ایوان» است. دوستی و علاقه این دو فرد به هم شهره آفاق است و سال­‌هاست که در کنار هم هستند. اما یک روز سر یک تفنگ، دعوا می‌­کنند و همین نزاع کوچک پایه محکم دوستی­‌شان را متزلزل می‌­کند و از آن پس نزاعی طولانی بین‌­شان شکل می­‌گیرد که به سرانجامی نمی­‌رسد. «گوگول» در این اثر، زندگی پیش پاافتاده و مبتذل مردم عامی را با لحنی طنز به نمایش می‌گذارد.

راوی داستان، دانای کل است. اما ابتدای داستان به نظر می‌­رسد شخصی چاپلوس که مقهور جلال و شکوه زندگی این دو ارباب شده مشغول معرفی آن‌­ها به خواننده است. با این وجود در لایه زیرین این چاپلوسی‌­ها گوگول با زبان کنایه خساست، طمع و سنگدلی این دو نفر را به خوبی نشان می­‌دهد. داستان از تفاوت­‌های ظاهری و خصوصیات زندگی این دو نفر آغاز می­‌شود تا در فصل بعدی وارد ماجرای اصلی داستان شود؛ ماجرایی که به متعلقات یکی از ایوان­‌ها مربوط می‌شود، تفنگی که در دست یکی­‌شان است و آن یکی طالبش شده است.